Gluten İntoleransı: Bunun İçin Bir Çözüm Var Mıdır?

Gluten, buğday, çavdar ve arpa gibi ilgili tahıllarda bulunan, toplam protein içeriğinin yaklaşık % 80’ini oluşturan bir protein türüdür. Normalde, proteinler midede ve üst ince bağırsakta (duodenum) sindirilir. Bununla birlikte, gluten yapısı, gluten proteininin parçacıklarının ince bağırsakta kalmasına izin vererek sindirim enzimlerinin çoğuna karşı oldukça dayanıklı hale getirir. Daha özel olarak, gluten proteini, insanların sahip olmadığı, parçalanması için özel enzimler gerektiren uzun prolin ve glutamin amino asitlerin uzantıları içerir. İlginç bir şekilde, araştırmalar ağızda ve kolonda gluteni azaltan birçok mikrop tespit etmiştir.

ABD nüfusunun en az% 1’inin, glutene yanıt olarak ince bağırsağın tahrip edilmesi ile karakterize otoimmün bir durum olan çölyak hastalığından muzdarip olduğu tahmin edilmektedir. Semptomlarda, mide-bağırsak sıkıntısı, baş ağrısı ve kas ağrısı olabilir.

Uzun süreli gluten tüketimi sağlıksız beslenmeye, kilo verme ve muhtemelen ölüme neden olabilir. Bilinen tek tedavi seçeneği, ömür boyu glutensiz bir diyettir.

Bununla birlikte birçok gıda, gizli veya beklenmedik gluten kaynakları içerebilir; ürünler üzerindeki gıda etiketleri daima mevcut değildir. Hatta “glutensiz” etiketli ürünler bile belirli bir eşiğin altında olmalı ve gerçekten glutensiz olmalıdır. Çölyak dışı gluten duyarlılığı tartışmalı bir teşhis olmasına rağmen, araştırmalar gluten’in çölyak hastalığı olmayan kişilerin bağırsaklarına zarar verebileceğini öne sürmektedir.

Glutende prolin-glutamin zincirlerini parçalayabilen bir enzim türü olan prolil endopeptidazlara son zamanlarda ilgi olmuştur. İlk araştırmalar, bakterilerden türetilmiş PEP’lerin midenin asitliği nedeniyle iyi çalışmadığını, kendi sindirim enzimlerimiz tarafından çabucak parçalanıp glutenin bağırsak yolundan geçmesini önleyemediğini ileri sürerken, artan bir ilgi söz konusudur.

Bu açıdan, Aspergillus niger (bir tür mantar) kaynaklı PEP (Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)) umut verici hücre kültürü sonuçlarını göstermiştir. Supplement olarak, insan mide-bağırsak sistemini yakından taklit eden bir sindirim modelinde kendini kanıtlamıştır. Son zamanlarda, Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP), iki haftalık gluten tüketen çölyak hastalarında gözle görülür bir şekilde tolere edilmiş, ancak plaseboya kıyasla etkinliği değerlendirilememiştir. İncelenen çalışmanın yazarları, Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in sağlıklı kişilerin midelerinde gluteni nasıl verimli bir şekilde parçaladığını değerlendirmeye çalışmaktadır.

Gluten, buğdayda ve ilgili hububat tanelerinde bulunan, çölyak hastalığı olan insanlar için aşırı sıkıntıya neden olabilen sindirime dayanıklı bir proteindir. Bu çalışma, sağlıklı gönüllülerin midelerinde Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) adı verilen bir enziminin gluteni nasıl verimli bir şekilde parçaladığını değerlendirmiştir.

Kimler Ve Ne Çalışıldı?

Bu çift kör randomize, plasebo kontrollü çaprazlama çalışmasında, mide-bağırsak bozukluklar ve büyük hastalıklar geçmişi olmayan 12 sağlıklı kadın ve erkek, bir hafta boyunca bir deneme periyodu ile burada yüksek veya düşük dozda dört test günü geçirmiştir. Her test yemeği, dört gramlık gluteni protein (kabukla bir kepekli ekmek dilimine eşdeğer) ile toz içerikli bir karışımdır; ayrıca yemekler ve protein içeriğini dengelemek için, sodyum kaseinat ilave edilmiştir.

Enerji içeriğini dengelemek için maltodekstrin, yağ eklemek için rafine edilmiş zeytinyağı içerik ve asetaminofen ile gastrik boşalma oranını değerlendirmek için (kan dolaşımına sindirimini ölçerek) ilave edilmiştir. Her grubun musluk suyunda çözünmüş Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) veya plasebosu da vardır.

Katılımcılar bu kötü karışımları muhtemelen yememiştir. Bunun yerine, “yemek” (daha iyi bir sözcük yoksunluğu için), Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) veya plasebo ile birlikte, burun yoluyla mideye giden bir tüp aracılığıyla doğrudan midelerine verilmiştir. Katılımcıların, midede ve duodenumda, test öğütü içeriği analiz için toplanabilir diğer tüpler de vardır.

Bu yöntem, mide-bağırsak kanalındaki gerçek gluteni içeriğin doğrudan ölçülmesine izin verilmiş ve test öğünün ve Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in veya plasebonun, değişken yemek tüketim oranlarındaki müdahaleler arasındaki gluten bozunumundan kaçınmak için standart infüzyonuna da izin verilmiştir. Bununla birlikte, bu tabii ki katı yiyeceklerin,Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in ayrı ayrı alındığı ve midede karıştırmanın normal fizyolojik süreçlerine girdiği gerçek bir öğünün temsilcisi değildir.

Araştırmacılar, midede ve duodenumdaki (onikiparmak bağırsağı Onikiparmak bağırsağı ince bağırsağın bir bölümü)  gerçek gluten içeriğini iki ayrı laboratuvar işlemi, gastrik boşalma oranı ve örneklerde Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) varlığı ölçmekle birlikte, katılımcıların bir mide-bağırsak semptom anketi doldurmalarını istemiştir.

Bu çift kör, randomize, plasebo kontrollü çaprazlama çalışmasında, mide-bağırsak bozukluklar ve büyük hastalık geçmişi olmayan 12 sağlıklı kadın ve erkek, dört gram gluteni içeren yüksek veya düşük kalorili bir test yemi tüketmiştir (yaklaşık bir dilim ekmeklik buğday ekmeği Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) veya plasebo ile birlikte).

Bulgular Nelerdi?

Yemekteki kalorik içeriğe bakılmaksızın, Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) yutması, mide ve ince bağırsaktaki gluten konsantrasyonlarının plaseboya kıyasla önemli ölçüde azaltılması ile ilişkilendirilmiştir. Aslında, Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) ile oniki bağırsakta gluten konsantrasyonları, kullanılan iki laboratuvar prosedürü için tespit edilebilir sınırın altındadır (ELISA testi ve Western blotu).

Plasebo ile gluteni, kalori içeriği ne olursa olsun, yemek tüketiminden üç saat sonra midede saptanabilir; ancak, düşük kalorili yemekle karşılaştırıldığında yüksek kalorili yemekten sonra oniki bağırsakta gluteni önemli ölçüde daha az tespit edilebilir. Yüksek kalorili yemeklerin daha fazla yağ içeriğinin pankreas enzimlerinin salınımını arttırması ve gluten bozunmasını kolaylaştırması mümkündür. Bunun aksine, gluten, yüksek ve düşük kalorili yemeklerde yaklaşık 60 dakika içerisinde midede parçalanarak, Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) ile birlikte tüketilir ve sonuçta duodenumda gluten bulguları kesilir.

Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in kendisi sadece midede saptanabildi, hiçbiri test yemesindeki oniki bağırsakta örneklerde hiçbiri bulunamamıştır. Yemek, mideden oniki bağırsağa doğru hareket ettiğinde, safra, pankreas tamponları ve içeriğin asiditesini azaltmak için etki yapan enzimlerle doludur. Bu nedenle, oniki bağırsağın daha nötr koşulları altında, Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP), pankreas enzimlerine karşı savunmasız hale gelir ve pankreatik enzimler tarafından parçalanabilir.

Son olarak, müdahaleler sırasında hafif mide-bağırsak semptomları bildirilmiş, ancak Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) ile plasebo arasında ve düşük ile yüksek kalorili yemekler arasında,herhangi bir fark bulunamamıştır.

Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) midede neredeyse tüm gluteni bir saat içinde bozunabilmiş ve sonra ince bağırsağa girdikten sonra vücudun kendi enzimleri tarafından yok edilmiştir. Yemeklerin kalorili içeriği ne olursa olsun katılımcılar tarafından iyi tolere edilmiştir.

Çalışma İnsanlara Gerçekten Ne anlatıyor?

Bu çalışma bize, Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in sağlıklı gönüllülerin midesindeki gluteni etkili ve güvenli bir şekilde düşürdüğünü göstermektedir. Mideye giren gluten miktarı, yaklaşık bir dilim buğday ekmeğine eşittir ve Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) ile birlikte alındığında oniki bağırsağa ulaşan miktar, yemekteki kalorik içeriğe bakılmaksızın saptanabilir sınırların altındadır. Bu umut verici sonuçlara rağmen, gelecekteki araştırmalar glutene en çok duyarlı olan çölyak hastalığı olanlarda,Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in etkililiğini değerlendirmelidir. Oniki bağırsakta içine giren düşük gluten seviyelerinin dahi, bu savunmasız popülasyonda otoimmün (öz bağışıklık) bir cevaba neden olmak için yeterlidir.

Gelecekteki çalışma, Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in normal koşullar altında tüketilen gluten miktarı ile nasıl etkileşime girdiğini de değerlendirecektir; zira bu çalışmada, Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in yanında temsil edilmeyen Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) ile birlikte doğrudan mideye iletilen nispeten az miktarda gluten kullanılmıştır. Gluten parçalayıcı bir enzimin uygulanmasının gluteni içeren gıdaların kendisinde olacağı ve muhtemelen ilave yolun hap olacağı olasılığı düşüktür.

İnsanlar bir öğün çevresinde çeşitli zamanlarda hapları aldığından ve hapın kabuğunun midede düşmesi için zaman aldığından, çoğu supplementte olduğu gibi tüketildiğinde,Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in nasıl performans gösterdiğini belirlemek için daha fazla araştırma gereklidir.

Son olarak, bu çalışmanın tamamen Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in patentine sahip ve yakın zamanda dünya pazarında tanıtılan DSM Food Specialties tarafından finanse edildiğine dikkat çekilmelidir. Buna ilave olarak, on yazardan ikisi DSM Biyoteknoloji Merkezi ile ilişkili olup, çalışma dizaynı ve el yazmasının kritik revizyonundan sorumludurlar. Hiçbir yazar çıkar çatışması ilan etmemiştir.

Bu sınırlamalara rağmen, sonuçlar cesaret vericidir ve Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in, gluten’in kasıtsız ve az miktarda alımına karşı korunmak için,glutensiz bir diyetin yararlı bir yardımcı olabileceğini önermektedir.

Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in güvenli ve etkin kabul edilmesinden önce, normal yemek tüketimi ve Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) destek takvimleri olan glutana toleranslı hedef popülasyonlara yönelik araştırmalara ihtiyaç duyulacaktır, ancak ilk sonuçlar cesaret vericidir ve Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP)’in glutene karşı yararlı bir yardımcı olabilir.

Sonuç

Glutensiz bir diyet, çölyak hastalığı olan insanlar için bir zorunluluktur. Son zamanlarda, bu semptomların hafifletilmesinde umut verici sonuçlar veren çok sayıda diğer otoimmün (öz bağışıklık) ve mide-bağırsak hastalıkların tedavisinde genişlemiştir. Bununla birlikte, glutensiz bir diyeti takiben birçok kişi bu koşullardan hiçbirine sahip değildir ve gluten yedikten sonra çok benzer semptomlar yaşadıklarını iddia etmektedir.

Anektodolojik raporların sonunda klinisyenleri (klinik tedavi uzmanı) non-çölyak gluten duyarlılığı (NCGS) terimiyle harcamaya teşvik etmiştir. Bunun nedeni, NCGS’nin mekanizması bilinmemektedir ve gluten, belirli bir süre boyunca çıkarıldıktan sonra, diyet içine yeniden getirildiğinde, teşhisi tekrarlayan semptomlara dayandırmaktadır. Bu, çölyak hastalığının aksine, açık bir mekanizmaya dayalı tanı araçlarına sahiptir.

Ancak, sağlıklı kişilerde gluten tüketimi iltihap belirteçleri ile bağlantılıdır.Hücre kültürü çalışmaları, gluten’in çölyak hastalığı olanlardan daha az olsa da artmış bağırsak geçirgenliğine neden olduğunu göstermiştir. İlginç bir şekilde, “sorunlu bir bağırsak” hastalığını geçirenler, çeşitli otoimmün (öz bağışıklık) hastalıklarla ilişkili olup, romatoid artrit gibi çölyak dışı otoimmün (öz bağışıklık) koşulların belirtilerini azaltmaya yardımcı olması için glutensiz bir diyetin başarılı bir şekilde kullanıldığını açıklayabilir.

Bununla birlikte, genel popülasyonda gluten ve iltihap arasındaki genel bağ zayıftır, bazı hayvan verilerine göre glutensiz bir diyet, yağ kütlesini, iltihaplanmayı ve insülin direncini düşürür.

Gluten’in gerçek sağlık etkilerinden bağımsız olan bazı kişiler,glutensiz bir diyeti izleyerek kendilerini daha iyi hissederler. Bunun plasebo etkisi olup olmadığı veya gerçekten NCGS’den muzdarip olmaları glutensiz olma tercihini zayıflatmaz, çünkü refahdaki öznel gelişme glutenden kaçınmak için yeterli sebeptir. Bunu göz önünde bulundurarak, glutenin kötü etkilenme olasılığını azaltmaya yardımcı olabilecek bir supplement çok yararlı olacaktır.

• EP-B2 : Arpada bulunan bir sistein proteazıdır. Çalışmalarda, çölyak hastalığı için olası bir tedavi edici olarak umut vermiştir.

Araştırılan tek gluteni bozan enzim Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) değildir. Bir arpa türevi endoproteazın (EP-B2) fare midesinde glutenin sindiriminde belirgin şekilde etkili olduğu gösterilmiştir.

EP-B2’nin ve ikinci bir tamamlayıcı protein bir karışımı olan ALV003’ün farelerde olduğu kadar sağlıklı insanlarda da etkili olduğu gösterilmiştir. Aslında ALV003’ün altı haftalık günlük iki gram gluten ile birlikte tüketildiğinde, çölyak hastalığı olan hastalarda biyopside teyit edilen ince bağırsak mukoza hasarını önlediği gösterilmiştir. Araştırmacılar gluteni bozan aktivitelerle bakteri enzimlerini aramaya devam etmektedir.

Gluten, çölyak hastalığına gelince iyi araştırılmış bir bileşiktir, ancak NCGS gibi diğer koşullardaki rolü halen araştırılmaktadır. Patolojiye bakılmaksızın, bazı kişiler, gluteni yedikten sonra kendilerini iyi hissetmeyebilir; bu, kazayla gluten tüketimini azaltacak bir supplementin bulunmasını sağlar. Açıkçası faydalar, glutene neden olacak zarar seviyesiyle artmaktadır.

Sık Sorulan Sorular

Gluten Tahıllardan İşlenebilir Mi? Glutensiz Tahıl Kaynakları Nelerdir?

Buğday proteini, yaklaşık% 80 gluten içerir ve çekirdeğin besi dokusundaki nişastaya bağlı olduğundan, işlem bunu kaldıramaz. Bütün buğday çeşitleri: gluten, çavdar, arpa, tritikal, malt, bira mayası ve temel buğday nişastasını içerir. İlave olarak, yulaf gibi birçok glutensiz gıdalar, buğday ile ilgili ürünleri de işleyen bir tesiste işlenmesinden dolayı gluten ile çapraz kontaminasyona tabi tutulmaktadır.

Çapraz kullanmayı göz ardı ederseniz, çok sayıda şey glutensizdir;bunlar, pirinç, tapyoka, mısır, sorgum, kuinoa, darı, kara buğday, arpa, amaranth, teff ve yulaf da dahildir.

Neler Bilinmelidir?

Glutensiz diyetler tartışılmalıdır: Bazıları desteklenmeyen iddialara sahip ifadeler olarak görür, bazıları da sizin kim olduğunuza bakmaksızın en iyi bağırsak sağlığı için bunları gerekli görmektedir. Ancak, yaşam kalitesini en üst düzeye çıkarmak için, glutenden kaçınılması gereken nüfusun bir alt kümesi vardır.

Bununla birlikte, glutensiz yemek yemenin her zaman uygun olmadığı veya mümkün olmadığından birçok kişi yan etki riski altındadır. Mevcut çalışma, yakında gluteni sorunlara yol açmak için bağırsaklara ulaşmadan başarıyla parçalayabilecek etkili bir enzimin piyasada olabileceğini gösteren teşvik edici sonuçlar vermektedir. Bununla birlikte, Gluten Olmayan Enzim (AN-PEP) enziminin glutensiz bir diyet için tam bir yer değiştirme olasılığı yoktur. Kazayla oluşan gluten tüketimin azaltılmasına yardımcı olsa da normal bir öğünle verilen gerçek yaşam supplement olarak etkileri, faydaları ve sınırlamaları tam olarak değerlendirmek için daha da değerlendirilmelidir.

Referanslar

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23714165
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24499426
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12578508
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25734566
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17494108
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2227289
7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26190704
8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23648697
9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25701700
10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20578966/
11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22109896/
12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23253599
13. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22109896/
14. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23253599
15. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21948339
16. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17681168
17. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25895519